Pomiar rezystancji izolacji – Czym jest? Jak i kiedy wykonać pomiar właściwie?
Analiza jakości zasilania z monitoringiem prądów różnicowych
16 sierpnia 2022
Przekładniki w układach niskiego napięcia
19 sierpnia 2022
Dlaczego wykonuje się pomiar rezystancji izolacji?
Zabezpieczona izolacja jest podstawowym środkiem ochronnym zapewniającym bezpieczeństwo elektryczne. Izolacja zapewnia, że użytkownik nie dotyka przewodów pod napięciem i nie może wystąpić zwarcie między przewodami lub obudową urządzenia. Gdyby tak się stało, zagrażający życiu prąd mógłby przepłynąć przez użytkownika, gdyby dotknął obudowy.
Aby to wszystko zagwarantować, izolacja musi działać idealnie! Każdy producent musi to wykazać i udokumentować, wykonując pomiar rezystancji izolacji przed dostarczeniem produktu elektrycznego na rynek.
Pomiar rezystancji izolacji jest testem rutynowym. Oznacza to, że każdy element, każdy produkt elektryczny dostępny w sprzedaży, koniecznie wymaga testu rezystancji izolacji.
Gdzie wykonujemy test?
Jaki jest rodzaj zastosowanej izolacji?
Jak wykonać pomiar rezystancji izolacji?
Ponieważ izolacja ma wiele wspólnego z napięciem, pomiar rezystancji izolacji przeprowadza się przy określonym poziomie napięcia probierczego. Napięcie to można regulować np. zwiększając je, stosując rampy lub działać na odpowiednim poziomie bezpośrednio przykładając je do obiektu badanego.
Celem takiego działania jest pomiar prądu, a następnie obliczenie rezystancji izolacji, ponieważ jest to kryterium oceny izolacji. Musi być równy lub większy niż określony minimalny opór.
Dolną granicę rezystancji izolacji można zdefiniować różnie w zależności od produktu czy regionu. Dlatego należy zawsze pobierać parametry testowe z normy mającej zastosowanie do produktu i regionu.
Często rezystancja izolacji jest mierzona jeden biegun po drugim i między wszystkimi przewodami wchodzącymi w skład produktu elektrycznego. Mogą to być połączone grupy przewodów lub pojedyncze przewody i oczywiście obudowa lub części obudowy. Szybko staje się jasne, że badanie rezystancji izolacji można i należy przeprowadzić w wielu różnych miejscach, w zależności od złożoności produktu elektrycznego.
Można to zrobić skanując punkty testowe za pomocą sondy testowej - podejście, które może szybko okazać się długotrwałe i kosztowne. Dlatego od 25 lat kompleksowe testy są zawsze przeprowadzane automatycznie w dowolnym punkcie testowym za pośrednictwem typowej dla SCHLEICH matrycy, która jest w pełni programowalna:
| Paramtery testy | Typowe zakresy z norm | SCHLEICH | od standardu do indywidualnych wymagań |
|---|---|---|
| Minimalny poziom rezystancji | 1, 2, 100 MΩ | od 100 kΩ do 10 TΩ |
| Minimalne napięcie probiercze | 500 V DC | od 30V do 50 kV DC |
| max. prąd próby dostęny w systemach SCHLEICH | 3 – 12 mA | od 3 do 100 mA |
| Min. czas trwania | 1 s | od 0,1 s do 1 miesiąca |
| narost rampy | Wył. , 1 s – 1 min | wył; od 0,5 s do 1 miesiąca |
| opadanie rampy | Wył. , 1 s – 1 min | wył; od 0,5 s do 1 miesiąca |
| Test napięciem krokowym | Wył. , w 5 krokach | wył; |
| DAR / PI | Wył. , 3 – 5 | wył; 1 – 10 |
Jaki jest czas trwania badania rezystancji izolacji?
| Część pojemnościowa izolacji | typowy czas testu | Przykład |
|---|---|---|
| Niska | 1 s | AGD, lampy, wyposażenie domowe, elektronarzędzia, maszyny i wyposażenie… |
| Średnia | 10 – 30 s | od małych do dużych rozmiarów silniki elektryczne, falowniki i przetwornice… |
| Wysoka | 60 – 600 s | generatory, kable na bębnach/długie linie kablowe |
Kiedy nie wykonujemy pomiaru rezystancji izolacji?
Pomiar rezystancji izolacji jest zwykle wymagany. Chyba że, alternatywnie, jest wymagany test wysokiego napięcia.
Test wysokiego napięcia jest jeszcze bardziej intensywny i niezawodnie wykrywa ubytki izolacji. Ma jednak również decydującą wadę, ponieważ precyzyjny pomiar rezystancji izolacji w MΩ lub GΩ nie jest możliwy przy wysokim napięciu AC. Ocena negatywna opiera się zatem na wysokim prądzie upływu, a nie na niskiej rezystancji izolacji!
Stosowanie obu metod badawczych jest również często spotykane w normach. Test rezystancji izolacji napięciem 500 V DC w celu bardzo dokładnego określenia rezystancji izolacji oraz test wysokiego napięcia napięciem zmiennym AC i typowo 1500 V lub 1800 V przy prądzie zwarciowym 100 mA i mocy 500 VA.
Przełożył na język polski inż. Miłosz Ciążyński
